Terug naar Market Garden

 

MONUMENTEN EN GEDENKTEKENS IN NOORD-BRABANT

 

MONUMENTEN EN GEDENKTEKENS

 

Oorlog hoort thuis in een museum.

 

Zo luidt het motto van het Nationale Oorlogsmuseum in Overloon. Een verrassende maar tevens duidelijke uitspraak over het verschijnsel oorlog. De boodschap moge duidelijk zijn, de praktijk is nog al te vaak helaas anders.

De gevolgen van oorlogen zijn altijd en overal verschrikkelijk. We zien het bijna dagelijks op de televisie. We worden het ons ook telkens weer bewust bij de jaarlijkse herdenking van de Tweede Wereldoorlog. Monumenten staan hierbij dikwijls centraal, als stille en blijvende getuigen van gebeurtenissen, die we niet kunnen, willen of mogen vergeten.

Er zijn na de oorlog vele monumenten en gedenktekens geplaatst. Bij de 50 - jarige herden­king van de bevrijding van ons land in 1994 en 1995 zijn er nog diverse bijgekomen.

Die herdenking vond plaats op twee tijdstippen, omdat het zuiden van Nederland een half­jaar eerder bevrijd was dan het noorden. Dat kwam door de op 17 september 1944 begonnen en op 26 september beëindigde operatie' Market Garden' .

Deze grootscheepse operatie moest de geallieerde doorstoot naar Duitsland brengen, waarna de oorlog snel afgelopen zou zijn. Het mocht niet zo zijn. De strijd werd bij Arnhem verlo­ren en kostte duizenden militairen en burgers het leven.

Toch was 'Market Garden' niet helemaal een mislukking. Dankzij eendrachtige samenwer­king van Amerikaanse en Engelse soldaten kon in Brabant een strook bevrijd gebied - de Corridor genaamd - behouden blijven. Onder meer van daaruit werd in de maanden daarna nog vóór het einde van 1944 de rest van Brabant bevrijd.

 

'Market Garden' maakte een onuitwisbare indruk op de Brabanders. Dat blijkt uit de vele, vooral in de Corridorgemeenten opgerichte monumenten en gedenktekens.

In deze uitgave zijn voor het eerst voor zover mogelijk al deze monumenten tesamen gebracht. Niet alleen om te herinneren aan een groots gebeuren, dat we niet mogen vergeten. Ook om een hommage te brengen aan al die mannen en vrouwen, in de lucht en op de grond, die destijds zo'n belangrijke bijdrage leverden aan een nieuwe toekomst voor Brabant.

Bij de in dit boekje opgenomen monumenten en gedenktekens gaat het enkel om buiten­objecten. Plaquettes, oorkonden e.d. in openbare gebouwen hebben geen plaats gekregen. Voor wat de weergave van de gedenktekens betreft, is in deze publicatie zo veel mogelijk het historische verloop aangehouden van de in september 1944 door Brabant gevolgde marsrou­te: de zogenaamde 'Corridor'. Ook Market Garden monumenten buiten de Corridor hebben een plaats gekregen. Daarnaast zijn een aantal grafmonumenten en militaire begraafplaatsen vermeld, waar tijdens Market Garden gesneuvelde soldaten of burgerslachtoffers begraven liggen. Graven mogen dan geen monumenten zijn in de gebruikelijke zin van het woord, het zijn wel bij uitstek gedenkplaatsen. De achtergrondgegevens bij een monument zijn summier gehouden. Wie meer te weten wil komen kan overvloedige informatie vinden in de talloze boeken, die op landelijk, regionaal of locaal niveau zijn verschenen.

 

 

 Terug naar Market Garden